Örnek İnşaat Mühendisliği Yapı Denetim Şantiye veya Büro / Ofis Staj Defteri - STA4CAD Kullanımı

TANIŞMA

2013-2014 yaz dönemi büro stajımı Afm Yapı Denetim'de yapmaya başladım. Başladığım ilk günlerde 3 mühendis, 1 sekreter ve 2 stajyer bulunmaktaydı. Staj yaptığım büronun patronu olan ve benden sorumlu olan inşaat mühendisi Ebubekir Yanık ve ortağı makine mühendisi Kübra Yılmaz, çalışan mühendis Emrah Dönmez , sekreterimiz Duygu İlalan , ve benimle birlikte 3 stajyer ile ofiste bulunmaktaydık. 

Ağırlıklı olarak betonarme proje çözümü yapmaktadır. Bununla birlikte çelik çatı sistemlerin çözümü de yapılmaktadır. Bununla birlikte mekanik projeler ile ilgilenmektedir. 

İlk gün tanışıp ofise adapte olmam konusunda bilgiler aldım. Ofisteki mevcut projeleri inceledim. Statik projelerin yapılış aşamalarını üstün körü öğrenip ertesi günden itibaren detaylıca öğrenmeye başladım.

STAJ BAŞLANGICI

Stajımı yaptığım inşaat bürosu uygulanacak olan inşaat projelerinin statik hesaplarını , ve statik hesapları yapıldıktan sonra, hesaplara göre projelerin çizimi yapılamaktadır. Ayrıca çizilen projelerin kontrolleri yapılmaktadır.

Büroda bu projelerin çizimleri ve hesaplamaları ile ilgili çalışmalarda bulundum. Ayrıca betonarme projeler konusunda teknik bilgiler edindim.
İlk olarak mimari projesi hazırlanmış olan projelerin gerekli incelemeleri yapıldıktan sonra mimari projede belirlenmiş kolanlara göre yapının sistemi taşıyıcı sistemi tasarlanır. Taşıyıcı sistem asmolen ya da plak döşemelere göre kirişleri belirlenerek ayarlanır. Statik hesap için STA4-CAD kullanılmaktadır ayrıca belli tesir diyagramlarını elde edebilmek için SAP 2000 programı kullanılmaktadır. STA4-CAD programı sayesinde statik hesaplamalar yapılmaktadır ve çizim işlemine geçilmektedir. Çizim işlemleri için AUTOCAD çizim programı kullanılmaktadır.

Yapının taşıyıcı sistemi belirlenirken en ekonomik boyutlar ayarlanmaya çalışılır. Yapılan ön boyutlandırmadan sonra statik analiz yapıldıktan sonra gerçek boyutları verilir. Daha öncede bahsettiğimiz gibi bu analizler STA4-CAD programı ile gerçekleştirilmektedir. 

1. STAJ GÜNÜ

Bugün STA4-CAD programı hakkında genel bilgiler edindim yanında çalıştığım mühendis bazı genel bilgiler verdi bu şekilde program hakkında ön bilgi sahibi oldum
STA4-CAD programı çok katlı betonarme yapıların statik, deprem, rüzgar ve betonarme analizini yapan bir paket programdır. Program; statik ve betonarme analizleri, standart ve yönetmelikleri esas alacak şekilde yapabilmektedir. STA4-CAD programında TS500, TS498 ve Türk Deprem Yönetmeliklerini bünyesinde barındırıp bu yönetmeliklere göre statik analiz yapmaktadır. 
Çizim esnasında çizimi yapılan projenin, plan aplikasyon olarak girilen yapı bilgileri, çizimle eş zamanlı olarak planda ve 3 boyutlu görüntüde işlenmektedir ve yapılan çizimler rahat bir şekilde görülmektedir. 
Program otomatik olarak yapısal çözümleme ve 3 boyutlu modelleme yapmaktadır. Tüm çözümleme işlemini gerekli analiz kıstaslarına göre bir seferde çözmektedir. Çözümleme yapıldıktan sonra tüm çizimler hazır duruma gelmektedir ve AUTOCAD ortamına aktarılabilmektedir. Analiz sonrası; eleman optimizasyonu, maliyet analizleri ve deprem yönetmeliğinin tüm kontrolleri yapılabilmektedir.

2. STAJ GÜNÜ

Bugün betonarme binalar hakkın bazı genel bilgiler edindim ve betonarme binalarda hangi elemanların kullanıldığı be bu elemanların neler olduğunu öğrendim. Çeşitli varyasonlara göre çeşitli bina elemanları vardır. Bu şekilde bir çok türden betonarma bina türü çizimi ve analitik çözümlemesi yapılabilmektedir. Bu elemanları STA4-CAD programı içinde bulundurmaktadır.

DÖŞEME ELEMANLARI : 
BETON : Plak, kaset, mantar, asmolen (tuğlalı,ytonglu)
ÇELİK : Normal çelik, nervürlü çelik ve hasır çelik 

KİRİŞ ELEMANLARI :
BETON : Dikdörtgen (tabla ve tablasız), guse ve değişken kesitler. Düşeyde eğik ve dairesel kirişler.
ÇELİK : Normal çelik, nervürlü çelik 

KOLON ELEMANLARI :
BETON : Dikdörtgen, dairesel, poligonal kesitler ve panel elemanlar
ÇELİK : Normal çelik, nervürlü çelik ve hasır çelik 

TEMEL ELEMANLARI :
BETON : Sürekli temeller, tekil temeller, bağ kirişi, çevre hatılı ve radye plak. Kazık temel etkisi
ÇELİK : Normal çelik, nervürlü çelik 

DEPREM ISOLATÖRLERİ :
Kauçuk isolatörler

3. STAJ GÜNÜ 

Bugün statik çözümlemenin nasıl yapıldığı öğrenmeye başladım mimari projesi gelen projeye göre ilk önce bir bina taşıyıcı sistemi tasarlandı. Tasarlanan sisteminin bilgilerinin girilmesi işlemi için açılan STA4-CAD programında ilk olarak YAPI BİLGİ GİRİŞİ akıllı menüsüne girilir. Bu menüden YAPI GENEL BİLGİLERİ menüsüne girilir. Buradan binanın yapı genel bilgileri girilir. 

Öncelikle projenin ismi girilir. Yapılacak binanın kat sayısı, bulunduğu ile göre deprem bölgesi katsayısı, kolon ve perde bulundurma durumuna göre deprem yapı tipi katsayısı, halkın yığılma ve yığılma süresine göre deprem yapı önem katsayısı, zeminin deprem durumuna göre periyodu, okul, konut,bina, işyeri durumuna göre hareketli yük katsayısı, rijit bodrum perdelerinin kotuna göre deprem alt yüksekliği kotu, zemini oluşturan kum, çakıl,kil ve bunların sıkılık durumuna göre zemin yatak katsayısı, zemin emniyet gerilmesi, yine yapının konut, iş hanı, okul gibi çeşitlerine göre zemin yük azaltma katsayısı,deprem yükü eksantiretesi, yapının düzenli yada düzensiz oluşuna göre modal analiz minimum yük oranı, deprem eş eğer yükü bulunması durumunda etkidiği üst kat nosu ve son olarak aplikasyon kot farkı girilir. Bu şekilde bina genel bilgileri girişmiş olur.

4. STAJ GÜNÜ

Bugün yine proje çizimi ile ilgili bilgiler edinmeye devam edildi. Aynı zamanda Microsoft ofis excell programı kullanılarak bazı inşaat mühendisliğinde kullanılan formülle excell ortamında yazmaya başlandı. 
STA4-CAD programında girdiğimiz bina bilgilerininin ne olduğunu öğrendikten sonra bina kat bilgilerinin girilmesi işlemine geçildi bu işlemde yine mimari projeye uygun olarak yapıldı.

Kat bilgileri girilirken önce katların sembolleri girilir , ardından girilen kat koordinatı yani o katın kotu girilir. Kat kordinatları girilirken toplanarak girilmesine dikkat edilmelidir. Daha sonra kirişlerin hangi katın kirişleri gibi olcak ise o katın ismi girildikten sonra katın gerçek ismi girilir. 

Bu işlem bittikten sonra aksların girilmesi işlemine başlanır. 

5. STAJ GÜNÜ

Bugün STA4-CAD programındaki çalışmalarıma ara verdim. Microsoft Office Excel programında menüleri öğrenerek inşaat mühendisliği alanında kullanılabilecek bazı Excel uygulamalarının yazılması işlemine geçtim.

İlk örnek olarak konsol çubuğun kesit zorları için Excel formülleri yazdım. Konsol çubuğa gelecek yatay yüklere göre T kesme kuvvetleri ve M eğilme momentleri Excel yardımı ile hesaplandı. 

Kesit zorları hesabında 

TN= PN
Tİ= Tİ+1+ Pİ (i=N-1 1)
MN= 0
Mİ= Mİ+1+ hTİ (i=N-1 0) formülleri kullanıldı

N, Pİ ve h sırası ile, nokta sayısını, yatay yükleri ve noktalar arası uzaklığı göstermektedir. 
Verilen formüller gerekli hücrelere yazılarak konsol çubukların kesit zorları hesaplandı. 

6. STAJ GÜNÜ

Bugün tekrardan betonarme proje çizimi işlemine devam edildi ve STA4-CAD programında çalışmalara devam edildi. Kat bilgileri girişi yapıldıktan sonra aks çizim işlemine geçilir. Aks çizimi için PARALEL AKS çizim düğmesine basılır. Paralel aks çizim menüsü ile çizim yapmak için bir tane referans aksı belirlenir. Referans aksı belirlendikten sonra aks aralığı girilir ve akslar tek tek birbirlerini referans alarak çizilir. Öncelikli olarak x yönündeki akslar çizilir daha, x yönündeki akslar çizildikten sonra y yönündeki akslar çizilir. 

Akslar öncelikli olarak 1x,2x,3x ve 1y,2y,3,y… gibi isimler alırlar. Aksların isimleri mimari projede verilen isimlere göre yeniden girilir. AKS BİLGİSİ düğmesine basılır ve AKS YÖNE SEÇİN kutusu açılır isim verilecek olan X yada Y aks takımı seçilir. Daha sonra sıra ile aksların isimleri istenilen şekilde verilir genel olarak alfabetik sıra ile akslara isim verilir.

7. STAJ GÜNÜ

Bugün tekrardan betonarme proje çizimi işlemine devam edildi ve STA4-CAD programında aks çizimi ve isimlendirme işlemi bittikten sonra mimari projede gösterilen kolonların akslara yerleştirilme işlemine başladın. 

Kolon yerleştirmek için kolon bilgisi tuşuna basılır açılan kolon bilgisi kutusundan dikdörtgen yada dairesel kolon tipi belirlenir. Daha sonra kolonun x boyu olan Bx, ve y boyu olan By girilir. 

Kolonun aks üzerindeki yerini Dx ve Dy değerleri girilerek belirlenir. Üst sol kenar sabit tutulacaksa – ortadan sabitlenecekse 0 alt sağ kenar sabitlenecekse + olarak girilir. Ya kolonun x yada y aksı seçilerek yerleştirilir yada aks seçim tuşuna basılarak akslar üzerine direk olarak yerleştirilir bu şekilde bütün kolonlar yerleştirilmiş olur.

Kolonlar yerleştirildikten sonra eleman isimleri düzenleme menüsüne girilir ve ardından eleman numarası düzenleme kutusu açılır. Açılan kutudan kolon numarası düzenlemeye basılır ve yerleştirilen kolonların numaraları otomatik yada elle düzeltilir ve kolon yerleştirme işlemi bitmiş olur.

7. STAJ GÜNÜ

Bugünde büroya gelen bazı projelerin kontrollerini gerçekleştirdik. Yine betonarme binalardaki kirişlerin donatı hesabının nasıl yapılacağını el hesabı yapmayı öğrendim. 

Aynı zamanda kolonları girilen projenin kirişlerinin nasıl girileceğini öğrendim. Kirişler için kiriş bilgisi düğmesi tıklanır. Açılan kiriş bilgisi kutusunda ilk önce kiriş genişliği olan B daha sonra kiriş derinliği olan D değeri girilir ve kiriş boyutları belirlenmiş olur. Kiriş boyutları belirlendikten sonra kirişin üstüne gelecek duvar yüküne ve gelen zati yüke göre bir yük türü seçilir. Ardından kiriş aks seçim düğmesi tıklanarak kiriş yerleştirme işlemine başlanır.

Birinci nokta seçilir ardından ikinci nokta seçilir ve kiriş yerleştirilir ardında sağ tıklanarak kiriş bilgisine girilir ve Dxy bölümüne değer girilerek aks üzerindeki yeri belirlenir. Diğer yerleştirilecek kirişleri içinde aynı işlem yapılır ve tüm kirişler yerleştirilir. 

8. STAJ GÜNÜ

Bugün tekrardan betonarme proje çizimi işlemine devam edildi ve STA4-CAD programında kirişlerin girim işlemi bittikten sonra bu kirişlerin isimlendirilme işlemine geçildi kirişler girilirken sürekli bazı bölümlere sürekli kopyalama işlemi kullanıldı. Daha sonra eleman isimlerini düzenleme menüsüne girilerek kirişlerin isimleri teker teker el ile girildi.
İsimler düzenlenirken numarası girilecek kirişin numarası girilir daha sonra Mouse ile teker teker tıklanarak tıklama sırasına göre birer birer artarak düzenlenir. 
Kirişler çizilirken genellikle kopyalama işlemi yapılarak çizildi sürekli kopyalama ikon işaretli ise kopyalama işlemi sürekli olarak yapar ve teker teker tüm kirişler çizilir.
Birkaç aksı geçip iki nokta arası işaretlenirse kirişler arasını otomatik olarak program sonlu elemanlara bölmektedir. 

9. STAJ GÜNÜ 

Bugün tekrardan betonarme proje çizimi işlemine devam edildi ve STA4-CAD programında Kirişlerin isimlendirilme işlemi bittikten sonra projenin döşemelerinin girilme işlemine başladım ilk olarak plak bilgisi düğmesine basılır. Daha sonra açılan plak bilgisi penceresinden yapacağımız döşemenin belirlediğimiz sisteme göre asmelon yada plak olmasına göre bir döşeme kalınlığı gireriz. Döşeme kalınlığı girildikten sonra döşemenin kullanım durumuna göre ve üstüne duvar yükü gelip gelmemesine göre sabit G yükünü gireriz. 
Sabit yükü girildikten sonra tekrardan döşemenin kullanım durumuna göre hareketli Q yükü belirlenir ve girilir. Ardından döşeme çizim düğmesine basılır ve döşemelerin çizim işlemine başlanır.
Döşeme çizilirken ilk önce sol üst aks seçilir ardından program sağ alt aks seçilir ve döşeme çizilir. Eğer döşeme çizilecek yerin geometrik yapısı tam kare yada dikdörtgen değilse sol üst köşeden başlanarak saat yönünde tüm kenarları seçilir ve döşeme çizilir. 

10. STAJ GÜNÜ

Bugün tekrardan betonarme proje çizimi işlemine devam edildi ve STA4-CAD programında döşemelerin giriş işlemi bittikten sonra döşemelerin isimlerinin girilme yani numaralarının düzenlenme işlemine başlandı. Eleman isimlerini düzenleme menüsüne girilerek döşemelerin isimleri teker teker el ile girildi.
İsimler düzenlenirken numarası girilecek döşemelerin numarası girilir daha sonra Mouse ile teker teker tıklanarak tıklama sırasına göre birer birer artarak düzenlenir. 

Döşemeler girilip ve numaralandırma işlemi bittikten sonra çizilen projenin bir aksa göre simetri almayı öğrendim simetri alma tuşuna basılıp daha sonra bir referans aksı seçilir ve seçilen aksa göre simetri alınmaktadır. Bu simetrik projelerde çok kolaylık sağlamaktadır. 

11. STAJ GÜNÜ

Bugün de diğer günler gibi STA4-CAD programında statik projenin girimi işlemine devam ettim. Simetri alma işlemini öğrendikten sonra eğik aks çizimini öğrendim.

Eğik aks çizmek için en kolay yol üç nokta ile aks kaydırma düğmesidir. Bu düğmeye basıldıktan sonra ilk olarak kaydırılacak aksın sabit noktası seçilir. İkinci olarak kaydıralarak aksın hareketli noktası seçilir daha sonra bir referans noktası seçilir. Yani bir referans aksı seçilir , bu seçim yapıldıktan sonra aks ara mesafesi mevcut değeri görülmektedir. Bu mevcut değer istenilen değerle değiştirilir ve aks kaydırma işlemi çok kolay bir şekilde gerçekleştirilir.

12. STAJ GÜNÜ

Bugünde STA4-CAD in çizimde kolaylık sağlayabilen ve çizimi kolaylaştıran özelliklerini öğrenmeye devam ettim.

Kolonları, kirişleri, döşemeleri çizilmiş ve isimleri düzenlenmiş olan bir katın çizimde kolaylık sağlayabilmesi için benzer katlara kopyalama yapılabilmektedir. Bunun için Kat kopyeleme düğmesine basıldıktan sonra ilk olarak kopyalanan kat numarası daha sonra kopyalayacak kat numaraları sıra ile girilir. Bu şekilde diğer katlarda kolon ve kirişlerin teker teker girilmesini önlemektedir. Kopyalayan katlardaki kolon ve kat numaraları ise otomatik olarak katına göre numaralanıp ve isimlenmektedir. 

Bir diğer bazı işlemleri kolaylaştıran işlem ise kat yüksekliklerinin kolay bir şekilde ayarlanmasıdır. Örneğin ikinci katın yüksekliği 6 m olsun , kat yüksekliği 3,5 metre yapılırsa otomatik olarak 3. Katın yüksekliği de 9.5 metreye yükselir.

13. STAJ GÜNÜ

Bugünde STA4-CAD in çizimde kolaylık sağlayabilen ve çizimi kolaylaştıran özelliklerini öğrenmeye devam ettim.
Çizimini yaptığımız projenin değişikliklerini 3 boyutlu olarak görebilme imkanımız vardır , bunun için tools menüsünden 3D görünüm düğmesine basarak çizdiğimiz projenin 3 boyutlu görünümünü görebilmeyi öğrendim.

Yine diğer bir kolaylık sağlayan buton ise fast draw menüsündeki WİN düğmesidir. Bu düğmeye basılarak ekranda çalışılacak kısım pencere ile seçilebilmektedir. Buda ayrıntılı çalışma imkanı sağlamaktadır. 

14. STAJ GÜNÜ

Bugün de diğer günler gibi STA4-CAD programında statik projenin girimi işlemine devam ettim.
Daha önce WİN komutu ile pencere seçilerek yakınlaştırmayı öğrenmiştim. Gerekli pencere seçip çalışma işlemine başladıktan sonra KAT-ALL seçeneği ile yapıda katlar arasında çalışırken yani kattan kata geçerken çizimde sadece görünün kısmınmı kalacağı yoksa hepsinin mi görüleceği belirtilir. Ya KAT yada ALL seçeneği tercih edilebilir. 

Eğer kolonda aks ile kolon yüzeri arasındaki açıklığı değiştirmek istersek kolona gelip sağ tıklanır daha sonra Dx ve Dy değeleri değiştirilebilir. Eğer Dx değerini için sadece – ye basarsak soldan sıfıra sıfır dayar kolon ve aks arasında mesafe kalmaz. Ama -10 yazarsak sol baştan 10 cm aksın içine girer. Dy degerine -10 yazarsak ise kolonun üst yüzeyi ile aks arasında 10 cm aralık sağlar.

15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. ve 30. sayfalar için yorum yaparak pdf halini isteyiniz.

UMARIM 14 GÜNLÜK OFİS / BÜRO STAJ DEFTERİ SİZLERE ÖRNEK TEŞKİL ETMEK AMACI İLE FAYDALI OLMUŞTUR. 

TEŞEKKÜRLER.