Son yıllarda çok popüler bir konu bu. Asbest. Hatta sırf bu mineral ve malzemeye özgün Asbest Söküm Uzmanı diye bir uzmanlık alanı ve iş sektörü doğmuştur. Bu durumu farkedince sizlere bu konuyu derlemeye çalıştım.

Asbest nedir?

Asbest elyafları doğada mikroskobik olmasına rağmen, son derece dayanıklı mikrofiber elyaflardır. Yangına, çoğu kimyasal tepkime ve aşınmaya karşı ise çok dirençlidir. Asbestin bu süper özellikleri, çeşitli ticari ve endüstriyel kapasitelerde uzun yıllar kullanılmasını destekleyen nedenlerdir.

Asbestin yıllar içerisinde; ısıya karşı dayanıklılığı ile birlikte, çatı kaplamaları, yer karosu, tavan malzemeleri, çimento bileşikleri, tekstil ürünleri ve otomotiv malzemeleri gibi bunlarla sınırlı olmamak üzere çeşitli ürünlerde seçim materyali haline geldi. Zaman ile bu toksik maddenin maruziyetinin doğrudan ve bilimsel olarak mezotelyoma da dahil olmak üzere birçok akciğer ve solunum koşullarına bağlı olduğunun anlaşılması üzerine sıkı sıkı denetlenmeye başlandı.

Bu kanserojen madde Anadolu'da perde toprağı, çelpek, çorak toprak, höllük ve ak toprak olarak bilinir. Zaten vakti zamanında da en çok anadoluda kullanılmıştır. Bu durum beni hafiften rahatsız etmiyor değil. :)

Bu materyalin kullanımı, özelliklerinden dolayı antik zamanlarda başlamıştır. Yapılan araştırmalara göre ise asbest ilk olarak 2500 yıl önce kullanılmış. Baya eski yani. On dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısında minerallerin büyülü bir madde olduğu düşünülülmüştür. Bunun en büyük nedeni asbestin ısıya, elektriğe ve asitlere karşı aşırı dirençli olmasıdır. Fakat bu maddenin sihir ve büyüleri kanserojen bir madde olarak tespit edildiğinde, bu durum sona ermiştir. Bu tespitten sonra, bu madde ölümcül bir toz tanımı aldı.

Asbest Nerelerde Kullanılır?

İlk önce sihirli bir madde olarak tanımlanan bu mineral, ancak günümüzde öldürücü toz tanımına sahiptir ve günümüzde 3.000'den fazla kullanım alanı vardır. Bu uygulamalardan en belirgin olanı uçak, gemi ve otomobil endüstrisi, inşaat sektörü içerisinde ses ve ısı yalıtımı.. Tabi bunlar dışında birçok küçük parça üretiminde de kullanılıyor.

Asbest'e en çok maruz kalan işçi ve çalışma gruplarına değinecek olursak;

• Uçak Parçaları İmalatı İşçileri
• Alçıpan Kağıdı ve Kısmi Duvar Kağıdı İşçileri
• İzolatör (Deprem) İşçileri
• Çini Setterleri İşçileri
• Alçı İşileri
• Tesisatçılar
• Demir İşçileri
• Elektrikçiler
• Demirciler
• Marangozlar
• İnşaat işçileri
• Vinç Operatörleri
• İtfaiyeciler
• HVAC İşçileri
• Endüstriyel Tesis Çalışanları
• Makineciler
• Tüccar denizcileri
• Petrol Rafinerisi İşçileri
• Boyacılar
• Santral İşçileri
• Demiryolu İşçileri
• Sac İşçiler
• Tersane İşçileri
• Kaynakçılar

Asbest 'in Sebep Olduğu Hastalıklar

Asbest kanserojen bir maddedir ve insan sağlığını tehdit eden bir yapıdadır. Bu nedenle bazı hastalıkların sebebi asbest mineralleri'dir.

Mezotelyoma Hastalığı: Bu hastalık, asbestin neden olduğu en tehlikeli hastalıktır. Akciğer kanseri ve abdominal kanser mezotelyoma hastalıklarıdır. Hastalığın en önemli yaptırımları sürekli ilerleyici nefes darlığı ve ağrı sorunudur. Akciğer zigot biyopsisinde bu hastalık en açık şekilde teşhis edilir. Erken tedaviyi kaçırdığınızda ise hastalık sonucu kısa sürede ölümle sonuçlanabilir.

Asbest Asit: Asbest lifleri yıllar içerisinde vücut içerisinde asit tepkimeye yol açar. Oluşan bu asit, akciğerlerde yaralara neden olur ve bu yaralar asbestoz hastalığından kaynaklanır. Görünmesi ve farkedilmesi yaklaşık 10 ila 20 yıl alır.

Asbest'in Sağlığa Zararları

Asbest kanserojenleri insan sağlığına olduğu kadar çevreye de ciddi hasarlar verir. Bu madde, doğal nedenlerle, hatta çok düşük oranlarda havada ve içme sularında bulunur. Asbest, Anadolu'da sıkça kullanılan ve kayıpları bilinmeyen bir maddedir. Bu kullanım oldukça bilinçsiz bir kullanımdır. Özellikle 1990 - 2000 yılları arasında çok yaygın kullanılmıştır. Bu durumda, bu malzeme badanaltılmış ve yine evlerin çatılarına sıvanmıştır. En tehlikeli durum ise küçük çocukların maruz kalmasıdır.

Türkiye'de kansere neden olan bu maddenin üretim ve kullanımı Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından yasaklanmıştır.

Yasa, Yönetmelik, Tüzük

• Asbest Sökümü İle İlgili Eğitim Programlarına İlişkin Tebliğ özetine buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
• Asbestle Çalışmalarda Sağlık Ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik için buraya tıklayabilirsiniz.

Umarım faydalı bir yazı olmuştur.